Algemene Informatie Papoea Nieuw Guinea

• Geschiedenis van Papoea Nieuw-Guinea
• Staatsinrichting en politiek van Papoea Nieuw-Guinea
• Bevolking van Papoea Nieuw-Guinea
• Taal van Papoea Nieuw-Guinea
• Godsdienst van Papoea Nieuw-Guinea
• Economie van Papoea Nieuw-Guinea
• Geografie van Papoea Nieuw-Guinea
• Landschap en natuur van Papoea Nieuw-Guinea
• Klimaat van Papoea-Nieuw-Guinea

Het eiland Nieuw-Guinea vormde in de prehistorie één geheel met Australië. Veel diersoorten komen zowel in Australië als in Nieuw-Guinea voor, maar hebben zich onafhankelijk verder ontwikkeld. De eerste bewoners van Papoea Nieuw-Guinea zijn meer dan 50.000 jaar geleden, via Zuidoost-Azië, op Nieuw-Guinea neergestreken. Er is zeer weinig bekend over de geschiedenis van deze Melanesische bevolking. Vanaf Papoea Nieuw-Guinea trokken sommige bewoners verder naar de eilanden van de westelijke Pacific. De culturen van Papoea Nieuw-Guinea, Salomon Eilanden, Nieuw-Caledonië en Vanuatu vertonen dan ook veel overeenkomsten.

Het eerste contact met Europeanen verliep indirect, maar had voor de levenswijze van de bewoners verstrekkende gevolgen. De zoete aardappel, nu het belangrijkste volksvoedsel, en de stalen bijl werden geïntroduceerd. Alhoewel ontdekkingsreizigers en handelaren de kust regelmatig voorbij voeren, werd geen poging gedaan het land te koloniseren. Alleen de Nederlanders vestigden enkele handelsposten op de westkust van het eiland. In 1824 besloten de Nederlanders en Engelsen het eiland te verdelen.

Nadat ook de Duitsers hun interesse voor Nieuw-Guinea hadden getoond, werd de oostelijke helft in 1884 verdeeld tussen de Duitsers (noordkust) en Engelsen (zuidkust). De grens liep dwars door de dichtbevolkte hooglanden, waarvan iedereen destijds dacht dat het onbewoond was. De Duitsers hadden gehoopt goud te vinden in hun territorium, maar na 15 jaar zoeken was er nog bijna niets gevonden. Ze gaven hun territorium op en vestigden zich op de eilanden in de Bismark-zee.

Het Britse en Duitse gedeelte van Nieuw-Guinea werd in 1906 resp. 1912 onder Australisch bestuur geplaatst. De Volkenbond verleende Australië in 1920 het mandaat over dit gebied. Begin 20ste eeuw werd ook begonnen met het onderzoeken van de binnenlanden. In 1933 werd tot grote verrassing de dichtbevolkte Waghi Valley ontdekt.

Tijdens het begin van de tweede wereldoorlog bezetten de Japanners de noordwestkust van Nieuw-Guinea. De Japanners hebben ook getracht bij Port Moresby te landen, maar dat werd verhinderd door geallieerd optreden. Eind 1942 vond de "battle of the Coral Sea" plaats, waarbij enkele Japanse vliegdekschepen zwaar werden beschadigd. Enkele maanden later werd de Japanse vloot zware verliezen toegebracht bij Midway, waardoor de Japanners niet meer in staat waren om invasies uit te voeren. De Japanse troepen op de noordkust trachtten echter door de zeer dichtbegroeide jungle zich een weg te banen naar Port Moresby. Na grote ontbering en met de stad in zicht, werden de Japanners in de bergen tegengehouden. Het front aan de zgn. Kokoda Trail was het toneel van felle gevechten. Tot aan het eind van de oorlog was er strijd aan de noordkust van Nieuw-Guinea. Ook Rabaul, op het eiland New Britain, was tot het eind van de oorlog in handen van de Japanners. Uiteindelijk gaf slechts een fractie van de Japanse soldaten zich hier levend over aan de geallieerden.

Na de oorlog, weer onder Australisch bestuur, werd in snel tempo de binnenlanden opengelegd voor westers exploratie van de daar in grote hoeveelheden aangetroffen mineralen (m.n. koper). In 1973 kreeg het gehele oostelijke gebied onder de naam Papoea Nieuw-Guinea intern zelfbestuur. Op 16 september 1975 werd Papoea Nieuw-Guinea onafhankelijk.

Papoea Nieuw-Guinea is zowel een constitutionele monarchie als een parlementaire democratie. De Britse Koningin is het staatshoofd. Zij wordt vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal die door het parlement wordt gekozen en voornamelijk ceremoniële functies bekleedt.

Papoea Nieuw-Guinea kent drie bestuursniveaus: nationaal, provinciaal en lokaal. Het nationale niveau heeft de meeste zeggenschap.

Het parlement telt 109 leden die om de vijf jaar worden gekozen d.m.v. directe verkiezingen. Het parlement kiest de minister-president die vervolgens een kabinet samenstelt uit leden van zijn partij of van de regeringscoalitie. \Kamerleden worden op basis van een districtenstelsel gekozen uit 19 provincies en het district van de hoofdstad Port Moresby. Vanaf 1995 zijn hervormingen doorgevoerd om het kiessysteem te centraliseren.

Papoea Nieuw-Guinea kent een vrije pers, een onafhankelijk rechtssysteem en een Ombudsmancommissie die zich vooral bezig houdt met onderzoek naar corruptie. Het kies- en partijensysteem vormt een weerslag van de grote fragmentering van de maatschappij, die gekenmerkt wordt door 700 taalgroepen op een bevolking van 5.3 miljoen. Sociale en politieke relaties lopen langs daarmee corresponderende verwantschapslijnen, wat het gevaar in zich bergt van cliëntelisme. Het centrale overheidsgezag is relatief zwak.

De binnenlandse politiek kampt sinds de onafhankelijkheid in 1975 met instabiliteit en corruptie, die de effectiviteit van het politieke systeem beïnvloeden. Voorts zijn regeringen van Papoea Nieuw-Guinea meermaals afgetreden nadat het parlement een motie van wantrouwen indiende. Om de stabiliteit van de regering te vergroten is het parlement onder de huidige wetgeving niet meer in staat de regering weg te sturen in de eerste 18 en de laatste 12 maanden van de zittingsduur van het parlement. In 2002 is de "Organic Law on the Integrity of Political Parties and Candidates" aangenomen, die moet voorkomen dat parlementariërs na hun verkiezing van partij veranderen.

Indicatoren van de Wereldbank geven een zorgwekkend beeld. Op het gebied van politieke stabiliteit, wethandhaving (Rule of law), overheidseffectiviteit en controle op corruptie zijn de cijfers lager dan zowel de regionale gemiddelden van Oost Azië en Sub Sahara Afrika als de gemiddelden van laag-midden inkomen landen. Economische als sociale ontwikkeling worden hier sterk door gehinderd.

Met name het conflict in Bougainville, waar jarenlang een afscheidingsbeweging actief is geweest, heeft een zware stempel gedrukt op het politieke klimaat van Papoea Nieuw-Guinea. Het conflict heeft sinds 1989 naar schatting 20.000 slachtoffers geëist. Op 30 augustus 2001 werd na jarenlange bemoeienis van de VN en de actieve betrokkenheid van Australië, Nieuw-Zeeland en Fiji een vredesakkoord getekend dat een raamwerk vormt voor ontwapening en de instelling van een autonome regering van Bougainville. De verkiezingen voor deze regering vonden van 20 mei tot 2 juni 2005 plaats, de autonome regering van Bougainville is op 15 juni 2005 geïnaugureerd. Op 30 juni is het mandaat van de VN waarnemers missie in Bougainville (UNMOB) afgelopen.

Voorts wordt samen met Australië hard gewerkt aan verbetering van het bestuur van het land. In augustus 2007 wordt Michael Somare weer verkozen tot president.

Papoea Nieuw-Guinea telt 5,3 miljoen inwoners, waarvan driekwart in de hooglanden leeft. De bevolkingsdichtheid is extreem laag met niet meer dan 9 inwoners per vierkante kilometer. De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 2,34%. Het geboortecijfer per 1000 inwoners bedraagt 31.07, terwijl het sterftecijfer per 1000 inwoners 7.63 bedraagt. De levensverwachting is 64,2 jaar. (mannen 62,1 en vrouwen 66,4 jaar)

De bevolking van Papoea Nieuw-Guinea bestaat hoofdzakelijk uit Papoea's. Zij vormen 98 procent van het totale aantal inwoners. De meeste van deze Papoea's leven nog steeds zeer traditioneel volgens de oude stamgebruiken.

Chinezen en Maleisiërs vormen het overige deel van de bevolking. Zij leven vooral in de steden. De Buka leven voornamelijk in het noorden van Solomons. De Polynesiërs wonen voornamelijk in het zuiden langs de kust.

De stamculturen op Nieuw-Guinea hebben zich zó uitbundig en onafhankelijk van elkaar kunnen ontwikkelen, dat nergens ter wereld de verscheidenheid in taal, rituelen en kunst groter is dan op Nieuw-Guinea. In de provincie Sepik had kunst louter een spirituele betekenis. Alhoewel er meer dan 850 verschillende talen in Papoea Nieuw Guinea worden gesproken, is Engels de officiële voertaal. In de hooglanden wordt veelal Pidgin-Engels gesproken.

Sport neemt een belangrijke plaats in, Papoea Nieuw-Guinea is erg sterk in Australisch voetbal en rugby. Spelers van dit land spelen dan ook in verschillende buitenlandse competities.

Er wordt Engels gesproken door 1-2% van de bevolking verder veel Tok Pisin (Pidgin), Motu en meer dan 700 andere talen.

In Papoea Nieuw-Guinea geldt vrijheid van geloof. Volgens de laatste census bleek dat 96% van de bevolking christelijk is, veel mensen vermengen dit geloof met oudere en traditionele elementen.

De voornaamste geloofsstromingen in Papoea Nieuw-Guinea zijn Rooms Katholiek (22%), Lutheraans (16%), Presbytherianen (8%) United Churches (13%), Anglicaans (5%), Overige Protestanten (2%) traditionele geloofsuiting (34%).

De grootste niet-christelijke godsdienst is het Bahá'í (3,3%). Verder over het land verspreid zijn er traditionelere godsdiensten, meestal animistische religies, die onder andere aan voorouderverering doen. Er zijn veel missionarissen actief, zowel moslims als confucianisten.

Ruim 85% van de bevolking is afhankelijk van landbouw, bosbouw en visserij voor de eigen levensbehoeften. Werkgelegenheid wordt geboden door mijnbouw, een in termen van werkgelegenheid een kleine industrie (3% van de totale werkgelegenheid), de overheid en de dienstensector. De omvang van de sectoren als percentage van het BBP (GDP) zijn als volgt:

• Landbouw: 30% (veel van de activiteiten vinden plaats in de informele sector. De betreffende cijfers worden niet (geheel) in de statistieken verwerkt waardoor dit cijfer in de praktijk hoger is)
• Mijnbouw, inclusief olie en gas: 21%
• Overheid: 15%
• Productie: 8%
• Transport en communicatie: 5%
• Diensten: 21%

De economische groei is vooral afhankelijk van de export van delfstoffen en petroleum (samen verantwoordelijk voor 21% van het BBP (GDP) en 75% van de uitvoer (deze 75% bestaat uit goud, ruwe olie, koper en zilver)).

De export van deze delfstoffen, veelal door buitenlandse investeerders, zorgt voor 72% van de inkomsten van land. De exploitatie hiervan wordt bemoeilijkt door het bergachtig reliëf, de hoge kosten voor de bouw van infrastructuur, en de betwistbare stabiliteit van het land. Bestaande koper- en goudmijnen zijn er in Progera, Ok Tedi, Misima, en Lihir. Uitbreiding hiervan is mogelijk. De gasvoorraad die geschat wordt op 640 km}, wordt sinds 2001 ontgonnen door een bedrijf onder leiding van Chevron, dit via een gaspijplijn van het land naar Queensland in Australië.

Papoea Nieuw-Guinea voert verder ook vis, hout en gewassen (onder andere koffie, cacao, copra, thee, rubber en suiker) uit. Het merendeel van de bevolking (85%) leeft van de landbouw. Hoewel 40% van het land uit exploiteerbare houtsoorten bestaat, is de houtexport, deels door de lage prijs op de wereldmarkt, nog niet ontwikkeld. De uitvoer van vis beperkt zich tot garnalen. Licenties om op tonijn te vissen in de territoriale wateren worden verkocht aan visbedrijven uit andere landen. Illegale houtkap leidt in sommige delen van het land tot zorgwekkende aanslagen op het milieu en vernietiging van de biodiversiteit.

De economie wordt bijzonder gesteund door financiële bijdragen van landen als Australië (de grootste donateur, ieder jaar 200 miljoen dollar), Japan, de EU, China, de Verenigde Staten, en organisaties als de Wereldbank en het IMF. In 1997 vernielden stormen - veroorzaakt door El Niño - koffie-, cacao-, en ananasplantages.

Na jaren van krimp groeide de economie vanaf 2003. De reële groei van het GDP was in 2003 2,5%) door hogere internatonale grondstofprijzen. Ook andere macro economische cijfers waren gunstig: werkgelegenheid in de formele sector groeide met 6,4% in 2003 (excl. olie en mijnbouw), de inflatie daalde van 20% in maart 2003 naar 2,9% in maart 2004. Het overheidsbeleid heeft als hoogste prioriteit het terugdringen van het tekort op de begroting. Een jarenlang begrotingstekort heeft geleid tot een hoge overheidsschuld. Van 1990 tot eind 2002 groeide de staatsschuld als percentage van het BBP (GDP) van 45 naar 74%. In 2003 daalde dit percentage dankzij een lichte groei van het BBP en een afname van de schuld als gevolg van een stijging van de valutakoers. In 2003 was het begrotingstekort gedaald tot minder dan 2 % van het BBP. De laatste jaren is - mede dankzij de export van delfstoffen - verdere economische vooruitgang geboekt.

Voor de toekomst zijn gasexploitatie en het plan om een gaspijplijn naar Australië aan te leggen van belang. Ook China en Japan zijn geïnteresseerd in de grondstoffen van Papoea Nieuw-Guinea.

Papoea Nieuw-Guinea ligt in Zuid-Azië ten oosten van Indonesië en beslaat de oostelijke helft van het eiland Nieuw-Guinea. Papoea Nieuw-Guinea grenst in het noorden aan de Bismarckzee, in het oosten aan de Solomonzee, in het zuiden aan de Koraalzee, de Golf van Papoea en de Straat Torres en in het westen aan het Indonesische Irian Jaya. De oppervlakte van Papoea Nieuw-Guinea is 462.840 vierkante kilometer. Papoea Nieuw-Guinea is daarmee bijna 14 keer zo groot als Nederland.

Papoea Nieuw-Guinea is grotendeels bergachtig, en bedekt met regenwoud. Er zijn enkele kleine vlaktes langs de kust. Het land ligt langs een tektonische breuklijn, aardbevingen en tsunami's zijn dan ook relatief frequent. Papoea- Nieuw-Guinea is een van de weinige landen dicht bij de evenaar waar geregeld sneeuw valt, vooral op de bergtoppen. Het land wordt doorsneden door de rivier de Sepik.

Het grootste gedeelte van het land, inclusief de hoofdstad Port Moresby, ligt op het eiland Nieuw-Guinea. Verder zijn er nog enkele eilanden, waarvan Nieuw-Ierland, Nieuw-Brittannië en Bougainville de belangrijkste zijn.

Het landschap is zeer afwisselend. Op de ene plaats vind je allemaal heuvels, terwijl je op andere plaatsen uitgestrekte mangroven vindt. In het westen is een groot gebied met vlak grasland. In het binnenland komen moerassige vlakten voor en ook enkele grote bergketens zoals het Centraalgebergte en de Owen Stanley Range. Het hoogste punt is de Mount Wilhelm met een hoogte van 4694 meter. Enkele van de bij Papoea Nieuw-Guinea behorende eilanden, zoals New Britain en Bougainville, zijn bergachtig. Veel van de kleinere eilanden zijn atols: een ringvormig koraalrif dat een lagune omsluit en oprijst uit een zeebodem.

In het bergachtige gebied van Papoea Nieuw-Guinea vind je de meeste plantensoorten van het eiland. Hoge pieken en diepe dalen karakteriseren dit deel, dat de ruggengraat van het eiland vormt. In het laaggelegen gebied groeien de meeste planten. Meer dan 9000 plantensoorten, waarvan meer dan 200 boomsoorten, leven tot op een hoogte van 3500 meter. Het grootste deel van Papoea Nieuw-Guinea is bebost, waaronder ook tropisch regenwoud.

Papoea Nieuw-Guinea heeft een tropisch klimaat. Het klimaat is aan de kust en vooral in de laaggelegen gebieden in het binnenland heet, nat en vochtig. Er is sprake van een droog seizoen en een nat seizoen. Dit betekent echter niet meer dan dat de kans op neerslag afneemt danwel toeneemt. Vanaf december tot en met maart is er sprake van het natte seizoen. De maanden mei tot en met oktober vallen onder het droge seizoen. De jaarlijkse gemiddelde neerslag neemt in het algemeen van oost naar west toe. De meeste neerslag valt in het Kikori-Kutubugebied in Papoea Nieuw-Guinea: tot negen meter per jaar. Langs de kust is de temperatuur zeer stabiel en ligt rond de 27 graden. Landinwaarts neemt de temperatuur af, de gemiddelde temperatuur ligt daar rond de twintig graden.

Bestemmingen op het hoofdeiland Nieuw-Guinea

• Alotau, aan de Milne Bay
• Hooglanden, waar de bevolkingnog steeds op traditionele wijze leven
• Lae, de grootste havenstad van PNG
• Madang, met zandstranden, koraalriffen, en mangrove bossen
• Port Moresby, de hoofdstad
• Sepik Regio - de Sepik rivier iséén van de grootste en best bevaarbare rivieren in het gebied
  • Lower Sepik
  • Middle Sepik
  • Wewak
• Vanimo, hoofdstad van de Sundaun Province (aan de grens met Indonesië)

Bestemmingen in de Bismarck Archipel

• Admirality Islands (Manus)
• Lavongai (New Hannover)
• New Britain
• New Ireland

Het eiland Bougainville

Er zijn niet veel diersoorten en zeker niet veel 'ongewone' dieren. Er leven ongeveer 250 verschillende zoogdieren. De meeste daarvan zijn ratten of vleermuizen. Ook leven er kangoeroes. Er zijn wel zeer uiteenlopende en ook bijzondere soorten vogels. Maar liefst 38 van de 43 spectaculaire vogelsoorten op de wereld leven hier.

Wetenschappers ontdekten in 2010 in het Foja-gebergte tientallen nieuwe insecten, vogels, reptielen en amfibieën, waaronder een nieuwe soort van het vleermuizengeslacht Syconycteris, een nieuwe gekkosoort en een kikker met een slurfje.

In het bergachtige gebied van Papoea Nieuw-Guinea vind je de meeste plantensoorten van het eiland. Hoge pieken en diepe dalen karakteriseren dit deel, dat de ruggengraat van het eiland vormt. In het laaggelegen gebied groeien de meeste planten. Meer dan 9000 plantensoorten, waarvan meer dan 200 boomsoorten, leven tot op een hoogte van 3500 meter. Het grootste deel van Papoea Nieuw-Guinea is bebost, waaronder ook tropisch regenwoud.