Algemene Informatie Cook Eilanden

Met zijn ongerepte charme en schoonheid zijn de Cookeilanden opgebouwd uit 15 eilanden in het hart van Polynesië. Ga op droomtocht langs piepkleine onbewoonde tropische eilandjes en door de azuurblauwe lagune van Aitutaki. Ervaar de rust en spot zeldzame vogels op Atui of laat je verleiden tijdens de exotische inheemse en populaire island nights op Rarotonga. Hier heeft u nog de kans om de echte Polynesische cultuur te ervaren in het dagelijks leven van de bewoners, welke zij graag delen met bezoekers van deze exotische droomeilanden. 

Verken het ruige en groene binnenland van Rarotonga of laat je heerlijk afkoelen in de Wigmores waterval. Maar ook de wekelijkse kleurrijke markt waar volop gedanst en gezongen wordt, is een bezoekje waard! Kiest u liever voor de wuivende palmbomen langs de oogverblindende lagune van Aitutaki, waar u tevens spectaculair kunt snorkelen? Vergeet dan niet uw paspoort te laten stempelen op One Foot Island, waar het meest verlaten postkantoortje van de hele wereld ligt. Deze bestemming is daarnaast uitstekend te combineren ter afsluiting van een rondreis door Nieuw-Zeeland of bijvoorbeeld als een combinatiereis met Frans Polynesië: u krijgt een mooie afwisselende reis, waarbij u meerdere totaal verschillende bestemmingen tijdens één vakantie kunt ervaren.

De Cook Eilanden liggen in de tropen en zijn onderdeel van Polynesië. De eilandengroep heeft een geïsoleerde ligging midden in de Stille Zuidzee, de meest nabij gelegen bewoonde eilanden zijn Tahiti - Frans Polynesië (1200 km ten oosten) en Niue (1100 km ten westen). Alleen Rarotonga is bergachtig met een hoogste punt van 600 meter, de andere eilanden zijn vrijwel vlak.

Volgens legenden arriveerden de eerste Polynesiërs op de Cook Eilanden per kano vanuit Frans Polynesië in 1200 AD. Maar opgravingen duiden erop dat de Cook Eilanden al in de zesde eeuw voor het eerst bevolkt werden door Polynesiërs, die vanuit het zuidoosten uit het nabijgelegen Tahiti migreerden. Van oorsprong zijn de bewoners dus ook nauw verwant aan de Maori's.De eerste Europeaan, die de Cook Eilanden ontdekte, was de Spaanse ontdekkingsreiziger Alvaro de Mendaña. De Spanjaarden waren in die tijd meer geïnteresseerd in een snelle route tussen Peru en de Philippijnen, dan in kolonisering van de eilanden. De Spanjaarden meerden in de late zestiende eeuw enkele malen bij de eilanden aan.Het was captain James Cook die op z'n ontdekkingsreizen door de Pacific in 1773 en 1777 de eilanden in kaart bracht. Hij noemde de eilanden de Hervey Islands. Hoewel Captain Cook enkele weken in het gebied verbleef, miste hij Rarotonga.Volgens overlevering werd Rarotonga enkele jaren later waargenomen door captain William Bligh van de Bounty (nog voor de muiterij) en werden de eilanden uiteindelijk zelfs bezocht door de muiters van de Bounty (enkele weken na de muiterij). Een Cook-eilander mocht destijds aan boord komen van de Bounty en kreeg bij terugkeer naar de wal enkele sinaasappelen mee. Pitten van deze sinaasappelen hebben de basis gelegd van de huidige citrusvrucht industrie. Overigens kreeg de eilandengroep pas in 1824 de naam Cook Islands van de Russische kartograaf John von Krusenstern.In de tijd van de eerste Europese ontdekkingsreizigers werden de eilanden met harde hand bestuurd door een feodaal chiefdom. Net als de andere Polynesiërs geloofden de Cook-eilanders in een hiërarchie van goden en geesten. Veel van deze goden en geesten werden afgebeeld in houtsnijwerk en tekeningen. In het begin van de 19-de eeuw werden de eilanden regelmatig bezocht door walvisvaarders en handelaren in sandalwood.

Het christendom werd in 1821 naar de eilanden gebracht door de Engelse missionaris John Williams. De vaak onder erbarmelijke omstandigheden gebouwde kerkjes en missieposten uit de 19-de eeuw kunnen nog steeds bezocht worden. Vrijwel alle Cook-eilanders zijn uiteindelijk tot het christendom bekeerd.

Een andere opzienbarende persoon was William Masters, een boerenknecht uit Gloucester -Engeland. Na aankomst op Rarotonga trouwde hij met een lokale vrouw en vestigde zich op het afgelegen eiland Palmerston. Masters benoemde zichzelf tot predikant van de Anglicaanse kerk. Hij trouwde zichzelf vervolgens met twee, naar Palmerston overge-komen, zusters van z'n vrouw. Na 18 jaar verblijf op Palmerston was hij vader van 60 kinderen. Masters verdeelde het eiland in drieën, voor elke familie een deel. Momenteel stammen duizenden Cook-eilanders af van deze William Masters.

In de late 19-de eeuw dreigde Frankrijk vanaf Tahiti de Cook Eilanden te koloniseren. De Cook-eilanders zochten bescherming bij de Engelsen en in 1988 werd het een Engels protectoraat. In 1901 werden de eilanden onder het protectoraat van Aitutaki. In de tweede wereldoorlog werd door de Amerikanen op Aitutaki een airstrip aangelegd, die overigens nog steeds in gebruik is. Alhoewel het oorlogsgeweld aan de Cook Eilanden voorbij ging, had de tweede wereldoorlog toch een enorme invloed op de eilanden. De Amerikaanse levensstijl werd op de eilanden geïntroduceerd, doordat veel Amerikaanse soldaten er werden gestationeerd op doortocht naar Guadalcanal korte tijd verbleven.

De Cook Eilanden werden in 1965 onafhankelijk, waarbij een democratisch meer-partijen-systeem werd gevestigd. Nadat de eilanden autonomie verkregen werd Albert Henry (van de Cook Islands Party) verkozen als de eerste minister-president. In 1978 werd Henry opgevolgd door Tom Davis van de Democratic Party. Op 11 juni 1980 tekenden de Verenigde Staten een overeenkomst met Nieuw-Zeeland waarmee ze de maritieme grenzen tussen de Cook Eilanden en Amerikaans-Samoa vaststelden en waarmee ze hun claim op Penrhyn, Pukapuka, Manihiki en Rakahanga opgaven.

Economisch zijn de Cook Eilanden vooral afhankelijk van de export van tropische vruchten en hulp van Nieuw-Zeeland. Door de aanleg van een moderne luchthaven en bouw van luxe hotels op Rarotonga bezoeken steeds meer toeristen de eilanden. Het toerisme speelt voor de economie een steeds belangrijkere rol. Veel van de 19.000 inwoners leven echter buiten de officiële economie op nog zeer traditionele wijze.

Van de 19.000 inwoners zijn 90% van Polynesische oorprong, de resterende 10% Europees en Aziatisch. De Cook Eilanden zijn een zelfstandig land met een democratisch gekozen parlement. De politieke situatie is stabiel.

De Cook Eilanden beschikken over zelfbestuur en zijn dus volledig verantwoordelijk voor binnenlandse zaken. Door middel van een vrije associatie zijn de eilanden verbonden met Nieuw-Zeeland. Nieuw-Zeeland draagt wel, altijd in overleg met het bestuur van de Cook Eilanden, de verantwoordelijkheid voor enkele buitenlandse zaken. Defensie is hier een voorbeeld van. Recentelijk hebben de Cook Eilanden het buitenlands beleid meer naar zich toegetrokken. In 2005 hadden de eilanden diplomatieke relaties met 18 andere landen.

De uitvoerende macht ligt op de Cook Eilanden bij de regering. De wetgevende macht wordt gedeeld door de regering en het parlement. De rechtspraak is onafhankelijk van de uitvoerende en wetgevende macht.

De Cook Eilanden zijn gesitueerd in de zuidelijke Grote Oceaan, ten noordoosten van Samoa en de Tokelau-eilanden in het westen en Frans-Polynesië in het oosten. De 15 eilanden hebben een totale landoppervlakte 236 km² en zijn verspreid over 2,2 miljoen vierkante kilometer oceaan. Alle Cook Eilanden zijn atollen; door de combinatie van vulkanische activiteit en koraalgroei ontstaan.De eilanden zijn onderverdeeld in twee groepen: de Zuidelijke Cook Eilanden, waarop de bevolking grotendeels is geconcentreerd, en de Noordelijke Cook Eilanden. De negen Zuidelijke Cook Eilanden zijn in verhouding hoger en jonger dan de zes Noordelijke, die alle atollen zijn. Ook onder de Zuidelijke Cook Eilanden bevinden zich enkele eilanden die feitelijk een atol zijn. Het hoogste punt van de Cook Eilanden is de Te Manga (652 m) op het hoofdeiland Rarotonga.

• Hoog eiland (een eiland met vulkanische oorsprong):
  • Rarotonga
• Laag eiland (een eiland dat ontstaan is als gevolg van sedimentatie op een koraalrif of door opheffing, zoals bij een "Raised Atol"):
  • Atiu
  • Mangaia
  • Mauke
  • Mitiaro
• Zandbank (een klein eiland of motu, dat gevormd is uit zand en koraal):
  • Nassau
  • Takutea
• Bijna Atol (= een atol, die nog niet volledig gevormd is):
  • Aitutaki
• Atol (een ringvormig eiland van koraal, dat ontstaan is door relatieve zeespiegelstijging en landerosie):
  • Manihiki
  • Manuae
  • Palmerston
  • Pukapuka
  • Rakahanga
  • Suwarrow
  • Penrhyn

De Cook Eilanden liggen op de grootste tektonische plaat van de wereld. Geologisch kan men de Cook Eilanden opdelen in twee grote delen: de Noordelijke Cook Eilanden en de Zuidelijke Cook Eilanden. De oudere Noordelijke Cook Eilanden zijn alle geëvolueerd in atollen zonder ondergrondse grotten. Ook zijn hier geen sporen van karst terug te vinden. Al deze atollen liggen op het onder water gelegen Manihiki Plateau, dat op zo'n 3000 meter diepte ligt. De Zuidelijke Cook Eilanden, die jonger zijn en ongeveer 90% van de totale landoppervlakte bedekken, hebben een vulkanische oorsprong. Het grootste eiland Rarotonga is zo'n vulkanisch eiland dat 653 meter boven het zeeniveau uitsteekt. Rarotonga werd 2 miljoen jaar geleden gevormd als gevolg van een hoge vulkanische activiteit in het gebied. Atiu, Mangaia, Mauke en Mitiaro) hebben een complexe geologische structuur met sporen van karst en een vertakt grottensysteem. De vorming van deze laatste vier gebeurde zo'n 10 miljoen jaar geleden. De Zuidelijke Cook Eilanden zijn gekenmerkt door de steile kusten. Deze zijn ontstaan na jaren van kalkophoping. Deze ophoping is een natuurlijke bescherming voor de reserves van zoet water op de eilanden. Mineralen voor mijnbouw zijn echter niet te vinden op de Cook Eilanden. Er is wel onderzoek gebeurd naar mineralen zoals mangaanknollen en kobalt in de exclusieve economische zone van de Cook Eilanden. Daarvan zouden de Cook Eilanden met 7,5 miljoen ton een van de grootste reserves hebben. Maar tot op dit moment zijn er nog geen ontginningen gebeurd.

De bodem van de verschillende Cook Eilanden is afhankelijk van het eiland systeem. We kunnen hier een opdeling maken aan de hand van de ligging. De bodem van de Noordelijke Cook Eilanden is gelijkaardig aan deze van andere atollen in Oceanië. Ze zijn opgebouwd uit koraal, waarboven een dunne laag organisch materiaal ligt. De bodem voedselarm, poreus en ze is bijna enkel geschikt voor kokospalmen, pandanus en enkele andere soorten tropische planten. Door de inwoners wordt in waterrijk gebied taro geteeld. De bodem van de meeste Zuidelijke eilanden, zijn daarentegen van vulkanische oorsprong en dus vruchtbaarder. Hierdoor zijn ze meer geschikt voor landbouw. De laaglanden van deze eilanden worden gedomineerd door vruchtbare alluviale bodems. Het binnenland van Atiu, en het hele eiland van Rarotonga zijn blootgesteld aan sterke erosie, mede door de ananas plantages.Het weinige water dat door de grond van de noordelijke eilanden sijpelt is licht brak, en is uitgeput. Om de eilanders van drinkbaar water te voorzien moeten ze dus regenwater opslaan in speciale tanks. Op Pukapuka, Nassau en Rakahanga zijn er waterputten waar het regenwater wordt opgeslagen. Op de vulkanische eilanden in het zuiden, is het grondwater wel van goede kwaliteit. Op Rarotonga en Mangaia halen ze hun water uit bronnen en kleine beekjes. Op de andere eilanden halen ze hun water uit grote grondwater reserves.

Op de Cookeilanden heerst een tropisch maritiem klimaat, met een duidelijk regenseizoen van november tot april en een droog seizoen van mei tot oktober. Tijdens het regenseizoen, waarin ook de tropische cyclonen voorkomen, valt 2/3e van alle regen van een heel jaar.Er zijn slechts kleine verschillen tussen de seizoenen en een betrekkelijk constante temperaturen rond de 25° C. De natste maanden zijn januari tot april. De buien zijn meestal hevig, maar duren nooit lang.Cyclonen kunnen zich alleen vormen in de regentijd, ze vormen zich meestal ten westen van de Noordelijke Cookeilanden, en bewegen dan in zuidelijke richting tot 15° zuiderbreedte, waarna ze in zuidoostelijke richting bewegen. Tijdens El Niño merkt men op dat de cyclonen in de buurt van de Noordelijke Cookeilanden richting Frans-Polynesië gaan. Dit geeft een scherpe daling van de regenval (tot 60%) op de zuidelijke eilanden, terwijl op de Noordelijke Cookeilanden de regenval met wel 200% kan toenemen. Tijdens de La Niña gebeurt het omgekeerde.Gedurende bijna het hele jaar worden de Cookeilanden overheerst door passaatwinden, die het sterkst zijn gedurende de wintermaanden. De gemiddelde jaarlijkse temperatuur varieert van 21° C tot 28° C, en is grotendeels afhankelijk van de huidige El Niño.