Middle Sepik

Het merengebied van de Middle Sepik is het meest bijzondere deel. In dit waterrijke gebied zijn alle huizen en hutten op palen gebouwd, zo voorkomt men water in de huizen als tijdens het regenseizoen het rivierpeil meters kan stijgen en alle oevers onder water worden zet. De meeste dorpen hebben een 'Haus (Pidgin voor house) Tambaran', het centrale heiligdom in elk dorp en strikt verboden voor vrouwen (maar niet voor vrouwelijke toeristen). Men speelt hier de heilige fluit, om de geesten van de voorvaderen gunstig te stemmen. In zo'n gemeenschapshuis staat een 'Oratorial Chair' (de stoel van de geesten). Het stamhoofd neemt plaats op deze stoel bij het nemen van belangrijke beslissingen.

De 'Orattorial Chair' is getooid met een zon- en een maanzijde op de rugleuning. Maar ook het Haus Tambaran zelf heeft twee zijden: de maan- en de zonzijde. Mannen die tijdens de maan geboren zijn ('s nachts dus) mogen alleen langs de maanzijde binnen en buiten. Hetzelfde geld voor mannen die overdag zijn geboren, die komen en gaan langs de zonzijde. Ze mogen ook elkaars zijde niet betreden.

De oudste mannen zitten naar het midden toe terwijl de jongste dichtst tegen de uitgang zitten. Iedereen heeft zijn plaats op de hoge, lange banken. Jonge mannen mogen ook niet in het centrum komen tenzij ze een erg goede reden hebben. En dat gebeurt dan op zeer eerbiedige wijze.

In de dorpen ziet u vaak de mensen op 'beatlenuts' kauwen. De Beatlenut worden tesamen met gember in limespowder gedoopt. Dit poeder wordt gemaakt door limestone (een soort koraal) te pletten. Als u op dit mengesel kauwt, proeft dat erg bitter en samen met de beatlenut geeft het een tintelende reactie in de mond. Tanden en mond worden bloedrood en vormen hier de typische glimlach waar je de eerste keer wel van schrikt. De limescontainers - die u hier overal tegenkomt - dienen voor het bewaren van het poeder en verhinderen dat dit gaat klonteren door de vochtigheid.

Hoogtepunten zijn:

• Timbunke
• Palembei
• Koroga
• Chambri Lakes
• Aibom
• Tambanum
• Angoram
• Chimondo

Het dorp Chimondo ligt vanuit Ambunti stroomopwaartsvaren langs de Keram rivier. Deze groene zijtak van de Sepik rivier baant zich als een wonderbaarlijk weelderige lint een weg door de dichte jungle. U ziet onderweg sagopalmen, kokospalmen, verschillende rietsoorten, allemaal overwoekerd door meterslange, slingerde klimplanten. Ook passeert u onderweg kleine dorpjes. Boven het wateroppervlak van de rivier zwermen miljoenen witte insectjes. Vrouwen in kano's proberen ze vaak te vangen. De insecten belanden uiteindelijk gebakken en wel op de markt in Angoram!

Chimondo vormt de bakermat van de 'Storyboards'. Dit zijn houten panelen (boards), variërend in grootte, waarop verhalen (stories) of alledaagse taferelen worden afgebeeld. Al reizend op de rivieren door dit gebied begint u de tafrelen te herkennen: kinderen ravotten in het water, vrouwen doen de was en mannen herstellen hun bootjes.

Het plaatsje Timbunke vormt de vertrekplaats voor cruises door het Middle Sepik gebied. Timbunke ligt aan de noordoever van de Sepik en heeft een overland verbinding naar de noordkust door de heuvels. Timbunke is eenredelijk groot dorp, dat zelfs enkele gewone houten huizen telt. Het gebied tussen Timbunke en Korogo is de leefomgeving van de Yatmol People.

Iets stroomopwaarts ligt het dorpje Kamanibit, waar eenkijkje kan worden genomen op de lokale 'artifacts market'. Eens per maand verkopen lokale kunstenaars hier hun kunstwerken aan de toeristen. Veel van deze spullen zijn gebruiksvoorwerpen die ze ook aan andere stammen verkopen of gewoon zelf gebruiken. Er is ook eenvrouwenhuis, waar u sagopannenkoek kunt eten, ensamen op de grond gezeten met de lokale vrouwen kunt keuvelen in gebrekkig Engels.

Palembei is een mooi dorp met paalhuizen, dat tijdens het regenseizoen (enkele maanden per jaar) geheel overstroomd raakt. Dan staan de meeste huizen meer dan een meter diep in het water. Tijdens deze lange periode kunnen de dorpelingen niets verbouwen en zijn ze aangewezen op een dieet van sagomeel. Het is in deze periode zeer druk in de huizen, omdat honden, varkens en kippen dan ook binnen moeten blijven.

Naast het Haus Tamboran staan andere spirithouses. Deze huizen worden verbonden door zgn 'sacred grounds' (een soort rivier waarover de geesten zich kunnen verplaatsen). Regelmatig worden de heilige drums geroerd.

Palembei is beroemd om zijn initiatie-ritueel, die in de spirithouses plaatsvinden. Bij de jongens vanaf 13 jaar vindt een rituele besnijdenis van de lichaamshuid plaats. De inkepingen van de huid op borst, rug en binnenbeen vormen littekens die lijken op de schubben van een krokodil. Een dier dat hier groot aanzien geniet.

Korogo is bekend om zijn schitterende 'Haus Tambaran'; wellicht de mooiste in heel Papua Nieuw-Guinea. Dit architecturale meesterwerk werd in 1991 afgewerkt na 8 jaar handenarbeid. De hoge, massieve palen waar het is op gebouwd zijn allemaal gesculpteerd, echte meesterwerken. Zoals bij iedere Haus vertegenwoordigt iedere steunpaal een andere clan. Bijvoorbeeld 12 palen zijn 12 clans, hoe meer clans in een stam hoe meer steunpilaren voor de Haus. Ze zijn dan ook allemaal anders versierd. Achter dit machtige Haus ligt de heilige grond die, anders dan in andere dorpen, begrensd wordt door huizen waarvan sommige ronduit prachtig zijn bewerkt. Deze huizen, met bovenop een afbeelding en met 2 luikjes, behoren tot de belangrijkste mannen van het dorp.Ook de rest van het dorp is bezienswaardig. Er zijn tal van ghosthouses en een kleine markt waar u het voor de streek typische houtsnywerk kunt kopen. De kinashell-kettingen die u langs de Sepik ziet, worden met de binnenzijde naar buiten gedragen (dit in tegenstelling tot die in de Highlands, waar deze preciesandersom worden gedragen). U vindt wellicht eenkrokodilmasker - een nabootsing van een echte krokodil-lenkop - die gedragen wordt bij dansvoorstellingen bij belangrijke gebeurtenissen waarbij de invloed van de geesten groot is (zoals bij de inwijding van een nieuwe kano).

Het gebied bij de Chambri Lakes vormt de leefomgeving van de Tchambuli People en Chambri People. Het is een moerassig gebied van meren, rivierarmen en grasland vlaktes tussen de omringende heuvels en bergen. De omvang van de meren varieert sterk, afhankelijk van de waterstand in de Sepik rivier.

Het pittoreske dorpje Wombun heeft een bijzonder Haus Tambaran, het heeft een losse voor- en achterzijde waardoor de muren kunnen bewegen en dienst doen als een soort blaasbalg. De mannen getroosten zich geen moeite en vinden dat het huis op zich ook inspanning mag leveren, ze laten het huis 'ademen'. Elk huis in het dorp Wombun stelt een vrouw voor, er is een 'gezicht' en 2 ronde gaten die de borsten moeten voorstellen. Ook de huizen van belangrijke personen zijn hier op deze manier gebouwd.

Het kan zijn dat u bij de Chambri Lakes een bezoek brengt aan een dorp waar in geen jaren een buitenlander is geweest. De meeste dorpjes aan de oevers van de meren liggen ver afgelegen van de 'bewoonde wereld', diep verscholen tussen de tropische jungle. Bij een onverwacht buitenlands bezoek is de beroering in het Haus Tambaran en in de rest van het dorp groot. De heilige drums klinken dan al van ver en helpen het dorp te vinden. Bij zo'n gebeurtenis wordt ter verwelkoming een Sing-Sing opgevoerd. Het is voor de dorpelingen een unieke kans om enkele traditionele dansen op te voerden - zoals de overwinningsdans - welke normaal gesproken enkel gedanst wordt als de 'chief warrior' van een rivaliserende stam of clan gedood is. Zo'n ontroerend schouwspel, wordt u gebracht door piekfijn uitgedoste, beschilderde en versierde dorpelingen.

Het dorp Aibom is vooral bekend om zijn aardewerk. Het is één van de enige dorpen langs de Sepik waar dit wordt vervaardigd. U ziet de vrouwen aan het werk, ze boetseren de zachte klei tot prachtige meesterwerkjes. Gedurende de tocht naar het dorp glijdt het dagelijkse leven op de oevers aan u voorbij. Spelende kinderen, vissende mannen en vrouwen die sago spoelen.

Ook het dorpje Tambanum is een wondermooi dorp, dat zich uitstrekt langs de oever van de Sepik. U ziet soms op de rivier een floating house voorbijdrijven. Op deze overmaatse - van palmtakken gemaakte - vlotten leven mensen die zich met de stroom laten meevoeren. Ze hebben alles mee en stoppen tijdens hun tocht bij de dorpen langs de oever om er handel te drijven.

Het aan de noordoever van de Sepik gelegen dorpje Angoram vormt de districtshoofdplaats van de Middle Sepik. Er staan huizen en er rijden enkele auto's, wat welhaast vreemd oogt na een verblijf van enkele dagen op de rivier. U kunt in Angoram de wekelijkse markt bezoeken.Alles ligt er op de grond uitgespreid en - terwijl de vrouwen hun baby's zogen wuiven ze met bananenbladeren om de vliegen weg. Het aanbod op de markt is eindeloos: beetlenut, ginger, kassave, zoete aardappelen, gedroogde tabak als sigaretten gerold in krantenpapier, tapiocablokken in cocosbladeren….. Allerhande vissen: catfish, garnalen, zoetwaterkreeften en nog ademende vissen vers uit de rivier. Maar ook allerleivleessoorten, zoals: gerookte casuarivogel, opgesneden en gebakken ratten, levende houtwormen en gebakken insecten. Ook wordt een veelheid aan kruidensoorten,eetbare bladeren, papaya's, carambola's, bananen en wilde sinaasappels aangeboden. In en om het dorp wordt u steeds opgewacht en begroet door kinderen, in hun kleine kanootjes of bij de huizen.