Algemene informatie Nieuw-Zeeland

Alle praktische informatie over Nieuw-Zeeland

Locatie van Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland is een langgerekt, smal land dat ongeveer in noord-zuidrichting in de Stille Oceaan ligt. Over de lengte-as van de eilanden ligt gebergte over een groot gebied. Met een totale oppervlakte van ca. 270.000 km² verdeeld over de twee hoofdeilanden en enkele kleinere eilanden, is het land iets groter dan de Britse Eilanden. Gelegen tussen de 34e en 37e breedtegraad is Nieuw-Zeeland ongeveer te vergelijken met het Europese Middellandse Zeegebied. De antipoden liggen in Spanje. Stewart Island is een klein eiland dat direct ten zuiden van het Zuidereiland ligt.

Vanaf Amsterdam naar Auckland moet u rekening houden met een totale vliegtijd van 27 uur. De afstand van de meest noordelijke stad op het Noordereiland, Kaitaia, tot de meest zuidelijke stad op het Noordereiland, Wellington, is 983 km. De afstand van Nelson, de meest noordelijke stad op het Zuidereiland, tot Invercargill, de meest zuidelijke stad van het Zuidereiland, is 996 km.

Geschiedenis van Nieuw-Zeeland

Historisch gezien is Nieuw-Zeeland een jong land. Onbewoond gedurende miljoenen jaren, tot de aankomst van de eerste Maori's. Volgens legenden kwamen zij rond het jaar 925 in hun catamarans en kano's van een eiland Hawaiki (Frans Polynesië). Het verhaal wil dat Kupe, een grote Maori-navigator, zijn volk over de grote oceaan leidde naar Aotearoa (Nieuw-Zeeland), hetgeen betekent: het land van de grote witte wolk. Hij bekeek en onderzocht de eilanden en keerde daarna weer terug naar de Hawaiki-eilanden met enthousiaste verhalen. Pas rond 1200 gingen de Maori's weer terug naar Nieuw-Zeeland, als gevolg van overbevolking, ziektes en stammenoorlogen op Hawaiki.

Moriori

Toch was Nieuw-Zeeland al enkele honderden jaren bewoond door primitieve stammen die afkomstig waren van de eilanden uit Oost-Polynesië. Ze werden Moriori's genoemd en waren waarschijnlijk rond ca. 700 naar Nieuw- Zeeland en de Chatham-eilanden overgestoken. Het waren jagers en vissers en in beperkte mate landbouwers. Zij zijn grotendeels verantwoordelijk geweest voor het uitsterven van de moa, een grote vleugelloze vogel. De Moriori's die zich op de Chatham-eilanden gevestigd hadden, werden pas in de 19e eeuw in hun bestaan bedreigd. Door een gebrek aan wapens waren de Moriori's op Nieuw-Zeeland kansloos tegen de krijgslustige Maori's. In 1933 stierf de laatste volbloed Moriori.

Abel Tasman

Het was in 1642 dat de Nederlander Abel Tasman Nieuw-Zeeland ontdekte. Hij was op weg naar Batavia in opdracht van de VOC. Hij ankerde zijn schip aan de westkust van het Zuideiland. Hij werd door de Maori's niet bepaald vriendelijk ontvangen. Verschillende leden van zijn bemanning werden door de Maori's (kannibalen) gedood.

In 1642 kreeg de Hollander Abel Janszoon Tasman opdracht om het "Zuidland" of het "terra incognita Australis" op te sporen en te onderzoeken. Hij kreeg die opdracht van gouverneur-generaal Anthony van Diemen en de Raad van Indië.

In augustus 1642 vertrokken de twee schepen de "Heemskerck" en de "Zeehaen" uit Batavia, Indonesië eerst naar Mauritius om goederen af te leveren en om proviand water en brandhout in te slaan. Vanaf 8 oktober koerste Tasman richting het huidige Australië en arriveerde eerst op een onbekend land dat "Diemensland" genoemd werd later het tegenwoordige eiland Tasmanië bleek te zijn. Australië zelf kregen ze niet te zien maar enkele weken later op 13 december 1642 zag Tasman als eerste Europeaan de westkust van het Zuideiland van Nieuw-Zeeland, "een groot hooch verheven landt".

Hij vervolgde zijn reis richting noorden en ontmoette op 19 december een groepje vijandige Maori's die een aantal van zijn manschappen doodden. Het nieuw ontdekte land werd "Statenland" genoemd en later gewijzigd in Nieuw-Zeeland, ter ere van de provincie Zeeland waar zoveel zeehelden vandaan kwamen. Tasman zeilde verder naar het noorden langs de westkust van het Noordeiland. De noordkaap van Nieuw-Zeeland werd de Kaap Maria van Diemen genoemd.

Er werden nog wat eilandjes ontdekt en daarna koers gezet naar Batavia, waar Tasman op 15 juni 1643 aankwam. De VOC was teleurgesteld in de resultaten die Tasman geboekt had en hijzelf rapporteerde dat de bevolking zo vijandig was dat handeldrijven er vooralsnog niet inzat.

James Cook

In 1769 zette Captain James Cook voet aan land en eiste het gebied op voor Engeland. Hij bracht Nieuw-Zeeland met eenvoudige middelen verbazingwekkend goed in kaart. Hierna bezochten regelmatig Europese handelaren en walvisvaarders Nieuw-Zeeland, waarbij met name jacht op zeehonden werd gemaakt.

Meer dan een eeuw na de ontdekking Nieuw-Zeeland door Abel Tasman maakte de Britse ontdekkingsreiziger James Cook tussen 1768 en 1774 twee reizen rondom de wereld. Hij ontdekte op 7 oktober 1769 de oostkust van het Noordeiland met zijn schip de "Endeavour". Verder ontdekte hij de doorgang tussen het Noord- en Zuidereiland en hij knoopte wel goede betrekkingen aan met de Maori's.

De Hollanders en de Britten toonden verder echter weinig interesse in Nieuw-Zeeland en richtten zich nog steeds op respectievelijk Nederlands-Indië en India.

Nieuw-Zeeland wordt Britse kolonie

De eerste walvisvaarders bereikten Nieuw-Zeeland in het begin van de 19e eeuw. Ze waren afkomstig van Tasmanië en Australië en vestigden zich in de Bay of Islands, het noordelijke deel van Noordeiland. Er werd zelfs enige handel gedreven tussen de Maori's en Groot-Brittannië zond in 1814 een aantal missionarissen onder leiding van Samuel Marsden naar dit gebied.

Verder gingen de bemoeienissen van Groot-Brittannië niet totdat de Fransen ten tonele verschenen. Zij hadden wel interesse in Nieuw-Zeeland. met als gevolg dat de Britten op 30 januari 1840 de soevereiniteit over Nieuw-Zeeland proclameerden. Tussen 1839 en 1843 kwam een grootscheepse immigratie vanuit Engeland op gang. Mede door diverse schermutselingen met de Maori's werd het noodzakelijk het één en ander vast te leggen in verdragen.

Op 6 februari 1840 werd er een verdrag gesloten tussen de Maori's en de Britten, de "Treaty of Waitangi". Nieuw-Zeeland werd daardoor een Britse kolonie en de Fransen hadden het nakijken. Door dit verdrag erkenden de Maori's de soevereiniteit van Groot-Brittannië en op hun beurt kregen de Maori's dezelfde rechten als Britse onderdanen en erkenden ook het bezit van hun grond. Hierdoor ontstonden later grote problemen door interpretatieverschillen.

Hobson had hierbij de Maori-stamhoofden tegen elkaar uitgespeeld en uiteindelijk weinig keus gelaten dan in te stemmen met zijn voorstel. De Engelsen en Maori's kregen door het verdrag in principe gelijke rechten, maar in de praktijk domineerden de Engelsen. Er volgde een enorme instroom van kolonisten. De Britten kochten op grote schaal land van de Maori's.

De Maori's dachten dat ze nog steeds alle Nieuw-Zeelandse grond bezaten. De Britten bedoelden alleen de gronden die de Maori's op dat moment bewerkten en bebouwden. Dit gaf aanleiding tot bloedige conflicten zoals bijvoorbeeld de Taranaki-oorlog, ook wel genoemd de Eerste Maori-oorlog. Hierbij werd de Britse nederzetting in Taranaki door de Maori's in brand gestoken en vernield. Een leger van tienduizend Britse militairen nam wraak in een strijd die toch nog vijf jaar zou duren.

Na ondertekening van het verdrag besloten de Britten om de kolonisatie van Nieuw-Zeeland gestructureerd aan te pakken. Hiertoe werd in 1840 de New Zealand Company opgericht door Edward Gibbon Wakefield. Besloten werd om de grond tegen vastgestelde prijzen te verkopen en met het geld werd de overtocht van de emigranten bekostigd. Dit was zo aantrekkelijk dat binnen een paar maanden alle grond verkocht was.

Toen de eerste kolonisten arriveerden bleek er echter meer grond verkocht te zijn dan er in werkelijkheid voorhanden was. De Britse regering sprong in de bres en ging op grote schaal land kopen waardoor de kolonisatie alsnog voltooid werd en de New Zealand Company kon worden opgeheven. In 1840 werd Auckland de hoofdstad. De kolonisten stichtten de steden Wellington, New Plymouth, Nelson, Dunedin en Christchurch.

Om de orde te herstellen werd George Grey als gouverneur met bijzondere volmachten in 1845 naar Nieuw-Zeeland gezonden. Grey trad enerzijds met zeer harde hand op, maar herwon anderzijds door eerlijk optreden het vertrouwen van de Maori's. Op 23 december 1846 kreeg Nieuw-Zeeland een nieuwe constitutie. Het kreeg de namen New Munster en New Ulster en werd verdeeld in provincies, elk onder een eigen gouverneur.

In 1848 werd de grondwet voorlopig buiten werking gesteld. In 1851 werd de New Zealand Company ontbonden en in 1852 werd een nieuwe constitutie uitgevaardigd. Er kwamen provinciale bestuursraden, een algemene raad naast de gouverneur en een algemeen vertegenwoordiger. Het actieve kiesrecht voor al deze lichamen werd aan de census gebonden. Dit systeem functioneerde op een wijze die de zes provincies in feite tot evenzoveel zelfstandige staatjes deed worden. De regeling van de verhouding ten opzichte van de inheemse bevolking bleef aan de Britse regering voorbehouden.

In 1856 kreeg Nieuw-Zeeland een zekere mate van autonomie. Intussen voelden de Maori's zich door de steeds grotere aankopen van grond door de regering in het nauw gebracht, terwijl de blanke bevolking, de groeiende spanning onder de Maori's voelend, vreesde te zullen worden uitgeroeid. Zo kwam het tot de Tweede Maori-oorlog (1860-1870), in feite een reeks bloedige onlusten die hoofdzakelijk tot het Noordeiland beperkt bleven. De Maori's trachtten tot onderlinge eenheid te komen onder een koning, maar slaagden daarin niet. Hun Hau-Hau beweging (sinds 1865), die gebaseerd was op een ideologie waarin elementen van eigen en bijbels geloof vermengd waren, richtte zich tegen christendom en vreemde overheersing. De Maori's konden zich echter ten slotte niet staande houden. Zij verloren hun land door gedwongen verkoop of confiscatie.

Een enorme toevloed van kolonisten was intussen gevolgd op de ontdekking van goud te Otago (1861). In 1862 werd het systeem van voorkoop van grond door de regering prijsgegeven, waarmee de laatste bescherming van de inheemse bevolking tegen verlies van haar grondeigendom weggenomen was. In 1865 werd Wellington in plaats van Auckland hoofdstad.

Van 1870 tot 1890 was één ministerie, onder Sir Harry Atkinson, aan de regering. Deze periode werd gekenmerkt door een diepe depressie en in 1875 werden regering en bestuur weer gecentraliseerd. De invoering van koelkamers op schepen betekende voor Nieuw-Zeeland een omwenteling (1882) want voortaan werden schapen ook voor de slacht gefokt. In 1881 werden de eerste maatregelen tegen massale immigratie van Chinese arbeidskrachten genomen. In 1887 werden de Kermadeceilanden geannexeerd en in 1900 de Cook eilanden, Savage-eiland en Suvoroveiland.

In de late 19e eeuw nam de export van zuivel, wol en lamsvlees sterk toe. Hierdoor steeg de welvaart in snel tempo en werd Nieuw Zeeland één van de rijkste landen ter wereld. In 1888 werd onder druk van de arbeiders wetten afgekondigd die hen meer rechten gaf. De conservatieven raakten daarop verdeeld. In 1889 werd het algemeen mannenkiesrecht ingevoerd en in 1890 kwamen de gecombineerde liberale en arbeiderspartijen aan het bewind. Door voor die tijd unieke sociale wetgeving, staatssocialisme en economische planning werden in de volgende twintig jaar enorme vorderingen gemaakt. De landbouw werd geïntensiveerd; het kleingrondbezit werd zeer begunstigd. In 1893 kregen ook de vrouwen kiesrecht en in 1909 scheidde de Labour Party, die met de Liberale Partij één geheel had gevormd, zich als aparte partij af. In deze tijd kwamen grote stakingen voor. In 1912 kwam de conservatieve National Party weer aan het bewind. Intussen was Nieuw-Zeeland op 26 september 1907 een autonoom dominion geworden.

De 1e en 2e wereldoorlog gingen vrijwel geheel aan Nieuw-Zeeland voorbij. Zowel in de Eerste als in de Tweede Wereldoorlog vormden Nieuw-Zeelandse soldaten samen met Australische soldaten het ANZAC (Australia, New Zealand Army Corps), dat in Europa, Afrika en Azië vocht tegen de Duitsers en Japanners. In 1919 werd West-Samoa mandaatgebied van Nieuw-Zeeland. In 1930 werd Nieuw-Zeeland zwaar getroffen door de wereldcrisis en de regering ging o.a. over tot drastische bezuiniging en loonsverlaging. Tevens werd de uitgebreide sociale wetgeving grotendeels buiten werking gesteld. De Labour Party kwam daarop in de oppositie terecht maar won in november 1935 weer de verkiezingen. M.J. Savage kwam daarop met een Labour-kabinet en de regering nationaliseerde het bankwezen, regelde de export, herstelde het systeem van arbitrage in arbeidsconflicten, stelde een minimumloon in en nationaliseerde de spoorwegen.

Nieuw-Zeeland onafhankelijk

In 1947 werd Nieuw-Zeeland een onafhankelijk, autonoom lid van het Britse Gemenebest. In november 1949 kwamen de conservatieven onder S. Holland weer aan het bewind, maar de politieke en sociale structuur onderging geen belangrijke wijzigingen meer. Op 1 januari 1951 werd het Hogerhuis opgeheven. De op de landbouw gerichte economie van Nieuw-Zeeland bloeide in de jaren vijftig als nooit tevoren en de inkomens van de Nieuw-Zeelanders waren zeer hoog. Men "vergat" echter om te industrialiseren en men bleef voor de export zeer afhankelijk van de grootste afnemer, Groot-Brittannië.

In 1957 kon Labour weer een regering vormen, onder leiding van W. Nash. Op 1 januari 1962 verkreeg het mandaatgebied West-Samoa onafhankelijkheid. De regering, die sinds 1960 weer gevormd werd door de conservatieven, steunde in 1964 Maleisië in het conflict met Indonesië en de betrekkingen met de Verenigde Staten werden hecht als gevolg van de steun van Nieuw-Zeeland aan de Amerikaanse Vietnam-politiek.

Bij de parlementsverkiezingen van november 1972 moest de conservatieve Nationale Partij haar meerderheid afstaan aan de Labour Party. De nieuwe premier, David Lange van de Labour Party, kondigde direct na zijn aantreden een aanlegverbod voor door kernenergie aangedreven orlogsschepen in Nieuw-Zeelandse havens aan. Dit leidde tot grote spanningen met de Verenigde Staten en Australië. In 1973 werd Groot-Brittannië lid van de EEG en dat veroorzaakte, samen met de oliecrisis, voor een economische ramp. De agrarische producten werden door Groot-Brittannië voortaan met name uit de EG-landen geïmporteerd. De producten uit Nieuw-Zeeland werden getroffen door hoge importheffingen, waardoor de exportopbrengst steeds lager werden. Nieuw-Zeeland moest flink wat geld lenen waardoor de buitenlandse schuld sterk opliep met als gevolg een enorme inflatie.

Economie van Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland is een moderne geïndustrialiseerde natie met een vrijemarkteconomie en leunt sterk op in- en export. De belangrijkste exportproducten zijn vlees (vooral schaap en rund), zuivel (vooral roomboter en melkpoeder), fruit (vooral kiwi's), vis en hout. De meeste geïmporteerde producten zijn machines, voertuigen, petroleum en elektronische apparatuur. De belangrijkste im- en exportpartners zijn Australië, de Verenigde Staten en Japan. De inflatie van de Nieuw-Zeelandse consumenten prijs index behoort tegenwoordig tot de laagste in de geïndustrialiseerde wereld.

Sterk in opkomst zijn de markten wijnbouw, filmindustrie en toerisme. In 2004 is Nieuw-Zeeland een discussie begonnen met China over vrije handel tussen die twee landen. Sinds 1980 zijn de meeste radio- en televisiestations, het telecommunicatiebedrijf, de posterijen en de spoorwegen geprivatiseerd.

Landbouw, veehouderij, visserij en bosbouw

In de landbouw is de veehouderij met ca. 9 miljoen runderen de belangrijkste sector. De melkboerderijen en de bedrijven met intensieve schapen- en slachtveeteelt bevinden zich voornamelijk op het Noordeiland. Nieuw-Zeeland is een van de grootste exporteurs ter wereld van lams- en schapenvlees. De extensieve schapenteelt in de hooglanden van het Zuideiland dient voornamelijk voor de wolproductie. Nieuw-Zeeland is het derde wolproducerende en tweede wolexporterende land in de wereld. Er zijn ca. 50 miljoen schapen en er zijn bedrijven die meer dan 12.000 schapen hebben.

De opbrengst van de akkerbouw, die zich voornamelijk richt op de verbouw van graan, haver, gerst, aardappelen, groenten, fruit en tabak, dekt de binnenlandse vraag volkomen. Bijzondere producten zijn o.a. de "kumara", een zoete aardappel die alleen op het Noordeiland groeit en "tamarillos", een soort vlezige tomaten. "Nashis" is een kruising tussen een appel en een peer. Belangrijke exportproducten zijn kiwi's, die zelf ooit ingevoerd zijn, passievruchten, appels en peren. Voor de binnenlandse markt worden sinaasappels, limoenen, kersen, pruimen en abrikozen gekweekt.

De rijke visgronden rondom Nieuw-Zeeland, waar o.a. ook oesters, kreeft en mosselen voorkomen, worden sinds de instelling van de 200-mijlszone aanzienlijk professioneler geëxploiteerd. Een jaarlijks quota-stelsel zorgt ervoor dat de verschillende vissoorten verantwoord beheerd worden. Ook viskwekerijen zijn flink in opmars.

Een kwart van de oppervlakte van Nieuw-Zeeland is met bossen bedekt (ooit was dat 80%), die steeds meer grondstoffen voor de houtindustrie leveren. De houtindustrie exporteert o.a. hout, houtpulp, papier en fineer. In de houtindustrie en aanverwante industrieën werken ca. 30.000 mensen.

Mijnbouw, industrie en energie

De belangrijkste bodemschatten van Nieuw-Zeeland zijn steenkool, aardgas, goud, zilver en kalksteen. De zes aardgasvelden dekken 29% van de energiebehoefte maar men verwacht dat deze velden in 2014 niets meer produceren. In de Tasman-zee zijn ook een aantal aardolie-velden in productie genomen.

In de industrie zijn ca. 300.000 mensen werkzaam zijn en deze sector draagt voor 26% bij aan het bnp. Deze mensen werken voornamelijk in kleine en middelgrote bedrijven en zware industrie komt bijna niet voor. De industrie neemt ca. 25% van de totale export voor haar rekening. Belangrijke takken van industrie zijn: metaal- en machineindustrie, de hout-, cellulose-, meubel- en papierindustrie, de leer- en bekledingsindustrie en de voedingsmiddelenindustrie. In Bluff op het Zuideiland staat de grootste aluminiumsmelterij van het zuidelijk halfrond.

De energieopwekking en verzorging zijn in handen van de overheid en worden door waterkracht- en geothermische centrales verzorgd. Het land heeft door de talrijke rivieren en meren een groot potentieel aan waterkracht. Driekwart van de elektriciteit wordt door waterkracht opgewekt. Ook de zonne- en windenergie worden steeds belangrijker.

Handel

De uitvoer van agrarische producten is nog steeds de belangrijkste bron van inkomsten. Belangrijkste exportproducten zijn dan ook vee, vlees- en vleesproducten, wol, boter, pulp, papier, kaas, huiden en vellen. In 2000 werd er voor 14,6 miljard dollar geëxporteerd en de be-langrijkste afnemers waren: Japan, Australië, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Duitsland. Geïmporteerd wor-den vooral machines en transportuitrustingen, brandstof-fen en chemicaliën. In 2000 werd er voor 14,3 miljard dollar geïmporteerd. Belangrijkste leveranciers zijn: Australië, Japan, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.

Wijnbouw

De wijnbouw in Nieuw-Zeeland is nog jong. Pas in 1986 werd het land als wijnland ontdekt, hoewel er toen al ruim honderd jaar wijn werd gemaakt. De oorsprong van de wijnbouw in Nieuw-Zeeland ligt bij immigranten uit Europa, met name uit Kroatië.

Het belangrijkste wijnbouwgebied in Nieuw-Zeeland is het op het Zuidereiland gelegen Marlborough. De speciale ligging tussen twee bergruggen in en nabij een grote hoeveelheid water (Grote Oceaan), samen met de unieke bodemgesteldheid (kiezelhoudend), zorgt voor een microklimaat dat uitermate geschikt is voor het telen van wijndruiven.

Wijnen uit Marlborough vallen op door hun speciale aromatische kwaliteiten. Met name wijnen gemaakt van het druivenras Sauvignon blanc doen het erg goed. Een ander belangrijk wijnbouwgebied situeert zich rondom Napier op het Noordereiland.

Filmindustrie

De laatste jaren weten filmproducers de weg naar Nieuw-Zeeland te vinden. De schitterende natuur en het afwisselende landschap is zeer geschikt om er avonturenfilms en dergelijke te schieten waar veel buitenopnamen bij nodig zijn. Veel opnamen voor King Kong (2005), The Chronicles of Narnia en Brideflight zijn gemaakt in Nieuw-Zeeland en ook de televisieseries Xena en Hercules zijn er opgenomen. De films Black Sheep en de Lord of the Rings-trilogie zijn er zelfs volledig opgenomen.

Verkeer en toerisme

Nieuw-Zeeland heeft zowel op het Noord- als op het Zuideiland een uitgebreid, in goede staat verkerend wegennet (totaal 93.130 km). Opmerkelijk is dat Nieuw-Zeeland 15.800 bruggen telt. Het spoorwegnet (4273 km) verbindt de belangrijkste bevolkingscentra en wordt door de in 1990 geprivatiseerde New Zealand Rail Ltd. geëxploiteerd, die ook een uitgebreid autobusnet onderhoudt. Het zeescheepvaartverkeer is zeer belangrijk voor de economie van Nieuw-Zeeland. De belangrijkste havens zijn: Whangarei, Wellington, Auckland, Picton, Lyttelton en Taurange.

Voor het binnenlandse verkeer is de luchtvaart door de grote afstanden die soms afgelegd moeten worden onontbeerlijk. Vele kleine particuliere luchtvaartmaatschappijen, Air New Zealand en luchttaxidiensten onderhouden de verbindingen. Het internationale luchtverkeer wordt onderhouden door Air New Zealand en door tal van buitenlandse maatschappijen. Internationale luchthavens zijn er in Auckland, Christchurch en Wellington.

Toerisme wordt een steeds belangrijker onderdeel van de Nieuw-Zeelandse economie. Het toerisme levert ca. 80.000 banen op en elk jaar meer dan 1,5 miljoen bezoekers die meer dan 2,5 miljard dollar spenderen. Het toerisme groeit hier bijna drie keer zo snel als in de rest van de wereld. In 2001 bezochten 1,9 miljoen toeristen Nieuw Zeeland, waarvan voor het eerst meer dan 25.000 Nederlanders. De top vijf van buitenlanders bestaat uit Australiërs, Amerikanen, Japanners, Engelsen en Koreanen. Nieuw-Zeeland zet sterk in op het zogenaamde "ecotoerisme", waarin maatregelen genomen worden om ervoor te zorgen dat het toerisme zich op een verantwoorde manier ontwikkelt. In 1991 werd daartoe de wet op het beheer van natuurlijke bronnen, de Resource Management Act, aangenomen. Verantwoord omgaan met het milieu inclusief het culturele en historische erfgoed van het land staat in deze wet centraal. Nieuw-Zeeland loopt met deze wet mondiaal voorop wat betreft beleid ten aanzien van toerisme en natuurbeheer.

Politiek in Nieuw-Zeeland

Vanaf de eerste vestiging van Europeanen in Nieuw-Zeeland komen regelmatig onenigheden voor tussen de Maori's onderling en Europeanen (die Pakeha worden genoemd). In een poging een eind te maken aan de onenigheden over land, werd op donderdag 6 februari 1840 door enkele Maori stamhoofden en vertegenwoordigers van de Britse Kroon het Verdrag van Waitangi getekend. Vanaf dat moment is Nieuw-Zeeland een zelfstandige Britse kolonie en waren er afspraken over de verdeling van land. Dit verdrag functioneert tot op vandaag als een soort grondwet van Nieuw-Zeeland.

Als gevolg van schendingen van het verdrag door de verschillende partijen, lopen de spanningen regelmatig hoog op. Tussen 1845 en 1872 vinden er veel conflicten plaats die samen bekendstaan als de 'New Zealand Wars' of 'The Land Wars'. De 'Dog Tax War' in 1890 is het laatste grote gewapende conflict. Ook daarna zijn nog niet alle onenigheden verholpen, maar veelal worden ze in de rechtbank opgelost.

In 1893 voerde Nieuw-Zeeland als eerste land algemeen stemrecht voor vrouwen in.

Band met Groot-Brittannië

De jaren na de oorlog houdt Nieuw-Zeeland een sterke band met het Verenigd Koninkrijk hoewel het in 1947, met de ratificatie van het Statuut van Westminster wel volledige onafhankelijkheid verkreeg. In 1967 gaat het land over van het Pond sterling op de Dollar (en wordt het imperial maatstelsel vervangen door het metrieke). Vanaf 1973 gaat het Britse moederland zich steeds meer richten op Europa; dit gaat ten koste van de overzeese Commonwealth-partners.

Nieuw-Zeeland is nog steeds lid van het Gemenebest van Naties en het staatshoofd is Elizabeth II van Nieuw-Zeeland, die vertegenwoordigd wordt door een gouverneur-generaal, sinds augustus 2006 is dat Judge Anand Satyanand. De troonopvolger is Charles, Prins van Wales, Hertog van Cornwall. In Nieuw-Zeeland is de officiële titel van het staatshoofd: Her Majesty, Elizabeth the Second, By the Grace of God, Queen of New Zealand and Her other Realms and Territories, Head of the Commonwealth, Defender of the Faith (Hare Majesteit, Elizabeth de Tweede, Bij de Gratie Gods, Koningin van Nieuw-Zeeland en Haar andere Gebieden en Territoria, Hoofd van het Gemenebest, Verdediger van het Geloof).

Parlementaire democratie

Het land heeft een parlement bestaande uit één kamer met normaal gesproken 120 leden. Het kiesstelsel waarborgt evenredige vertegenwoordiging en dit heeft na sommige verkiezingen extra zetels tot gevolg, de zogenaamde 'overhang'. Zo telt het parlement sinds de verkiezingen van 2008 bijvoorbeeld 122 zetels. Er is algemeen kiesrecht voor de gehele meerderjarige bevolking. Nieuw-Zeeland heeft een ongeschreven grondwet.

Uit het parlement wordt een kabinet van circa 20 ministers gekozen. Het parlement zetelt in de hoofdstad Wellington. Leider van dit kabinet is de premier, sinds november 2008 is dat John Key van de centrumrechtse National Party. Er zijn momenteel zeven partijen vertegenwoordigd in het parlement.

Verder is Nieuw-Zeeland lid van de Verenigde Naties, APEC, OECD en ANZUS. Na een meningsverschil in 1985 met de Verenigde Staten over kernwapens heeft het ANZUS verdrag wat schade opgelopen, omdat Nieuw-Zeeland tegen elke vorm van kernenergie en wapens is.

Regering

Vanaf 1984 bouwen opeenvolgende kabinetten het overwegend socialistische en agrarische land om tot een zelfstandige industriële natie met een vrijemarkteconomie (met behoud van de sterke agrarische sector).

De socialistische regering Lange komt in 1984 in conflict met de Verenigde Staten, als onderzeeboten met kernwapens aan boord niet langer welkom zijn in de territoriale wateren van Nieuw-Zeeland. De militaire samenwerking met de VS komt tot een einde. In 1985 is er een conflict met Frankrijk, dat in de haven van Auckland het vlaggenschip van Greenpeace, de Rainbow Warrior tot zinken brengt.

Tot en met 1993 worden de parlementen van Nieuw-Zeeland elke drie jaar gekozen volgens het districtenstelsel. Vanaf 1996 geldt een stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Daarmee krijgen ook kleinere partijen een kans en sindsdien wordt met coalities geregeerd. Tussen 1990 en 1999 had de Nationale Partij het voortouw, tussen 1999 en 2008 was Labour aan de macht en sinds 2008 regeert de Nationale Partij weer.

Recente politieke situatie

In 1991 werd een begin gemaakt met grootscheepse bezuinigingen in de sociale zekerheid. De verkiezingen van 1990 werden dan weer gewonnen door de National Party onder leiding van James Brendon Bolger. Deze ging door op de ingeslagen weg en de hervormingen pakten nu wel goed uit. In 1992 werd een akkoord gesloten tussen de regering en de Maori's over de regeling van de visrechten, zoals vastgelegd in het Verdrag van Waitangi (1840). De Maori's (12% van de bevolking) kregen krachtens het akkoord 50% van de binnenlandse visvangst.

In 1993 werd via een referendum het stelsel van evenredige vertegenwoordiging aangenomen. Dit betekende dat ook kleine partijen een stem in het parlement kunnen krijgen. Na de eerste verkiezingen nieuwe-stijl kreeg het door Maori's gedomineerde New Zealand First een sleutelrol in de Nieuw-Zeelandse politiek.

Bij de verkiezingen van november 1993 verwierf de National Party 50 van de 99 zetels. Bolger bleef aan, maar was gedwongen concessies te doen aan zijn harde lijn van economische hervormingen. Bij het gelijktijdig gehouden referendum over het toekomstige kiesstelsel sprak een meerderheid zich uit voor evenredige vertegenwoordiging, waarmee het bestaande districtenstelsel werd verlaten. In 1995 groeide de economie fors in een sterk geliberaliseerd klimaat. Premier Bolger van de National Party vormde eind februari 1996 een coalitie met de United Party, waardoor de regering op een meerderheid van één zetel kon rekenen in het parlement.

De parlementsverkiezingen van oktober 1996 betekenden een flink verlies voor de National Party maar in december vormde Bolger toch zijn derde kabinet, een coalitie met de New Zealand First Party (NZFP). Na wat onduidelijk politiek gemanouvreer krijgt Nieuw-Zeeland met Jenny Shipley de eerste vrouwelijke premier en werd Bolger gedwongen terug te treden. Bolger was op dat moment in het buitenland.In november 1999 won Labour de verkiezingen en Helen Clark werd de eerste gekozen vrouwelijke premier. Labour vormde een coalitie met de linkse Alliance Party, maar zijn sterk afhankelijk van de steun van de Groenen.

Bij de parlementsverkiezingen van 17 september 2005 bleef de Labour Party van premier Helen Clark met 50 zetels (41% van de stemmen) één zetel voor op de oppositiepartij National Party van Don Brash (49 zetels, 40%). Labour leverde hiermee twee zetels in ten opzichte van de verkiezingen in 2002, National won 22 zetels ten koste van de kleine partijen. Hoewel de "Foreshore and Seabed"-kwestie over Maori aanspraken op het Nieuw-Zeelandse kustgebied tijdens de afgelopen regeerperiode het politieke debat domineerde, werd dit bij de verkiezingsstrijd overschaduwd door het thema belastingverlagingen. Wel heeft de uit Labour afkomstige Maori Party vier zetels behaald.

Op 17 oktober 2005 heeft Helen Clark met de bekendmaking van het nieuwe kabinet haar derde regeerperiode ingeluid. Hiermee is zij de langst zittende Labour-premier uit de Nieuw-Zeelandse geschiedenis. Clark heeft samen met de Progressive Party van Jim Anderton een minderheidskabinet gevormd, dat echter via een 'Confidence and Supply Agreement' wordt gesteund door New Zealand First en United Future. Hiermee zijn de benodigde 61 zetels gehaald. Aangezien zij geen deel uitmaken van de coalitie, hebben de leiders van de twee laatstgenoemde partijen benoemingen gekregen als 'Ministers outside Cabinet'. New Zealand First leider Winston Peters is minister van Buitenlandse Zaken geworden en United Future leider Peter Dunne is Minister van Inkomsten ('Revenue') geworden. In oktober 2007 worden Maori activisten aangehouden op beschuldiging van het plannen van gewelddadige acties. In november 2008 leidt John Key de centrumrechtse Nationale partij naar een verkiezingsoverwinning.

In juni 2009 krimpt de economie voor het vijfde kwartaal op een rij en is daarmee de langste recessie in Nieuw-Zeeland een feit. In november 2009 is 6,5 % van de bevolking werkloos, het hoogste percentage in 9 jaar. In januari 2010 worden de betrekkingen met Fiji herstelt na een maandenlange diplomatieke ruzie over vis voor de militaire regering van Fiji.

Bestuurlijke indeling

Nieuw-Zeeland is onderverdeeld in 17 regio's die elk bestuurd worden door een regionaal gekozen raad. Daarnaast bestaan er 74 zogenaamde territoriale autoriteiten (57 districten, 16 steden en de Chatham eilanden). Dit zijn geen onderverdelingen van de regio's maar een parallelle bestuursvorm die verantwoordelijk is voor andere zaken dan de regio's. Sommige territoriale autoriteiten liggen zelfs in twee verschillende regio's.

Verder zijn er ook vier overzeese gebiedsdelen die onder het bestuur van Nieuw-Zeeland vallen: Cook eilanden, Niue, Ross Dependency en de Tokelau eilanden.

Bevolking in Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland telt rond de 4,2 miljoen inwoners. Ongeveer 70% van de bevolking is van Europese oorsprong; voornamelijk afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland en Ierland, maar ook onder andere uit Zuid-Afrika. Maori's maken voor 14,7% deel uit van de bevolking en zijn de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland. De overige circa 15% bestaat hoofdzakelijk uit Aziaten en Oceaniërs. Het aantal Aziatische immigranten groeit sinds ongeveer 1990 sterk.

Ruim 600.000 Nieuw-Zeelanders is officieel Maori. Hun voorvaderen kwamen vóór de 13e eeuw in verscheidene immigratiegolven vanuit Polynesië naar de eilanden. In het niet zo verre verleden kwamen immigranten in hoofdzaak van de eilanden in de Pacific. Maori's en Paheka's (Nieuw-Zeelanders van Europese afkomst) zijn tegenwoordig een verenigd volk met gelijke burger- en staatsrechten. In totaal vormen de Nederlandse immigranten 8% van de bevolking in Nieuw-Zeeland.

Voorouderverering is nog steeds belangrijk in de traditionele Maori-samenleving. De vele goden vertegenwoordigen zaken als oorlog, hemel, zee en bergen. Andere belangrijke onderdelen van de religie zijn de levenskracht (mairu), de geest (wairua) en de spirituele kracht (mana). De afgelopen twee eeuwen heeft het christendom grote invloed gehad op de aloude Maori-tradities en rond 1840 waren bijna alle Maori's bekeerd tot het christelijke geloof.

Belangrijke mannelijke Maori's hebben nog steeds tatoeages op delen van het lichaam. Vrouwen hebben alleen tatoeages op het gezicht. De traditionele Maori-samenleving is opgebouwd uit ongeveer 50 stammen die genoemd zijn naar de kano's waarmee hun voorouders in Nieuw-Zeeland aankwamen.

De Maori waren van oudsher krijgers, maar er werd ook op het land gewerkt en gejaagd. Alle leden van een stam waren gezamenlijk eigenaar van het grondgebied waarop ze leefden. In het midden van alle dorpen bevond zich de "marae", een open binnenplaats die centraal stond in het sociale leven. Op dat gebied stond ook altijd een soort gemeenschapshuis of "whare runanga". De Maori's geloven dat in dit huis ook de voorouders verblijven.

Vroeger was er een duidelijke scheiding in klassen, namelijk adel, priesters en slaven. Tegenwoordig zijn de Maori's geïntegreerd in de Nieuw-Zeelandse samenleving. Het verhalen vertellen over historische gebeurtenissen van generatie op generatie is van groot belang voor de Maori-samenleving. Zang, dans, muziek, bepaalde gebaren en poëzie zijn hierbij ook belangrijk. Het maken van kunstige houtsnijwerken is altijd een specialiteit geweest van de Maori's. Textielbewerking en het maken van sieraden zijn ook populair.

De Maori's begroeten elkaar door de neuzen tegen elkaar te drukken. Deze manier van begroeten wordt "hongi" genoemd. Het toenemende schuldbewustzijn van de blanken heeft een eigen zelfbewustzijn ontwikkeld dat "Maoritanga" genoemd wordt betekent dat men trots is op het eigen culturele erfgoed.

Toen de eerste blanken aankwamen gaven de maori's zichzelf de naam "tangata maori" dat "het gewone volk" betekent. De blanken noemde ze daarentegen "pakeha", niet-Maori's. De maatschappelijk positie van de meeste Maori's is op dit moment niet zo best. Bijna de helft van de Maori's krijgt overheidssteun en een kwart verdiend maar NZ$ 400 per week. Maar een klein aantal heeft een leidende functie bij de overheid of het bedrijfsleven. Ook het aantal academisch geschoolde Maori's is maar gering. Dat dit vaak tot problemen leidt tussen de Maori's en de blanke bevolking van Nieuw-Zeeland mag duidelijk zijn.

De kwestie van de landrechten beheerst al sinds de negentiende eeuw de verhouding tussen de overheid en de Maori's. Door het Verdrag van Waitangi in 1840 werden de Maori's in feite onteigend van hun grond. Zelf dachten ze dat ze de Engelsen slechts het recht van bestuur over hun land gaven. In 1994 werd het Waitangi Tribunaal in het leven geroepen, waar geprobeerd werd het probleem definitief op te lossen. Ondanks een aantal uitspraken en toezeggingen is er nog geen definitieve regeling.

Van de 4.2 miljoen Nieuw-Zeelanders wonen er grofweg 3/4e op het Noordereiland en 1/4e op het Zuidereiland. De dichtstbevolkte regio is Greater Auckland met ongeveer een miljoen inwoners.

Geografie van Nieuw-Zeeland

De belangrijkste landmassa's van Nieuw-Zeeland zijn het Noordereiland en het Zuidereiland, die door de Straat Cook van elkaar gescheiden worden. Het Zuidereiland is daarvan het grootst en wordt van noord naar zuid gescheiden door de Nieuw-Zeelandse Alpen. De hoogste top in deze bergketen is Aoraki/ Mount Cook (3754 m). In dit gebergte bevinden zich 17 pieken die boven de 3000 m uitsteken. Het minder bergachtige Noordereiland kent vulkanisme. Vanaf ongeveer het midden van het eiland loopt een vulkanisch actieve zone naar het noordoosten. De hoogste top op het Noordereiland is Mount Ruapehu; een actieve vulkaan met een hoogte van 2797 m.

Naar oppervlakte gerangschikt is Stewart eiland het derde eiland van Nieuw-Zeeland. Het ligt 30 km ten zuiden van het Zuidereiland en wordt daarvan gescheiden door de Straat Foveaux. De hoogste bergtop van Stewart eiland is Mount Anglem (980 m). Naar bevolking gerangschikt is Waiheke eiland het derde eiland, dat 18 km voor de kust van Auckland in de Golf van Hauraki ligt. Verder bestaat Nieuw-Zeeland uit een groot aantal kleine eilanden, waaronder de Antipoden eilanden, waarvan een deel onbewoond is.

Nieuw-Zeeland is het meest geïsoleerd gelegen land ter wereld. Het dichtstbijzijnde buurland is Australië, dat circa 2000 km ten noordwesten ligt en waarvan Nieuw-Zeeland wordt gescheiden door de Tasmanzee. Ten noorden liggen Nieuw-Caledonië, Fiji en Tonga. De enige grote landmassa in het zuiden is Antarctica. In NNO-ZZW richting meet Nieuw-Zeeland ruim 1600 km.

Nieuw-Zeeland heeft qua vormgeving een verrassende overeenkomst met Italië. Beide landen zijn ongeveer even groot en hebben dezelfde vorm. Ze liggen ook ongeveer op dezelfde geografische breedte. Zelfs de 'spoor', het schiereilandje aan de rugzijde van de 'laars' (Christchurch, respectievelijk Gargano) is aanwezig.

Onderwijs van Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland geeft hoge prioriteit aan het onderwijs en analfabetisme komt dan ook bijna niet voor. Het gratis onderwijs is verplicht voor alle kinderen tussen vijf en zestien jaar. De meesten starten dan ook met onderwijs op hun vijfde jaar en hebben vaak daarvoor al kleuteronderwijs gevolgd, allemaal gesubsidieerd door de staat. Voor kinderen die zeer afgelegen wonen is er de mogelijkheid voor schriftelijk onderijs. Kohanga Reo kindergarten en Te Kura Kaupapa zijn taalleerscholen voor het Maori. Privé-scholen hebben vaak een religieuze achtergrond.

Er zijn ongeveer 2300 scholen voor basisonderwijs en 350 scholen voor voortgezet onderwijs. Nieuw-Zeeland heeft zeven universiteiten en een aantal lerarenopleidingen en technische opleidingen. Er zijn twee hogere Maori-opleidingen, "Te Wananga O Raukawa" in Otaki en "Te Wananga O Aotearoa" in Awamutu.

Taal in Nieuw-Zeeland

Het Engels dat in Nieuw-Zeeland gesproken wordt, kenmerkt zich voornamelijk door de "e" die meer als "i" wordt uitgesproken.

Er bestaat een soort "Kiwi-slang", hieronder staan enkele voorbeelden:

  • Rattle your dags! = schiet toch op!
  • Mate/cobber = maat/makker
  • Goes like a bomb = loopt als een trein
  • Not much chop = loont niet
  • Loopies = toeristen
  • Full as a bull = dronken
  • See ya = tot ziens
  • Wops-wops = diep in de provincie

Het Maori wordt door ruim 3% van de bevolking gesproken en de de Maori's zelf spreken beide talen. Het aantal Maori's dat onder elkaar nog Maori spreekt wordt wel steeds minder. Daarnaast komen er veel woorden uit het Maori voor in het dagelijks spraakgebruik.

Het Maori kent enkele overeenkomsten met Indonesische dialecten en Polynesische talen zoals die gesproken worden op Tonga, Samoa, de Cookeilanden en Frans-Polynesië.

Door de vele Nederlandse emigranten die zich in de periodes 1950-1960 en 1980-1985 in Nieuw-Zeeland gevestigd hebben kunt u regelmatig ook Nederlands spreken.

Het Maori-alfabet kent maar vijftien letters: de a, e, h, i, k, m, n, o, p, r, t, u, w, ng, en wh. De laatste letter wordt uitgesproken als een harde f. Het Maori kent geen s-klanken. De meeste aardrijkskundige namen zijn van Maori-oorsprong en laten zich goed vertalen, zoals:

  • Ao = wolk
  • Tea = wit
  • Roa = lang

Ao tea roa is dan "land van de lange witte wolken", de Maori-naam voor Nieuw-Zeeland. Enkele Maori- woorden en uitdrukkingen:

  • Aroha = liefde
  • Haere-mai = welkom
  • Hui = bijeenkomst van de stam
  • Manu = vogel
  • Peruperu = krijgsdans
  • Roto = meer
  • Rangi = hemel
  • Waiata = lied
  • Waka = kano
  • Wai = water

Het woord Maori werd voor het eerst gebruikt door de Europeanen en betekent normaal of gewoon.

Religie in Nieuw-Zeeland

Volgens de 2006 census is het christendom nog steeds de meest voorkomende religie, alhoewel het aantal christenen sterk aan het afnemen is. In 2006 was 55,6% van de bevolking aanhanger van het christendom, terwijl vijf jaar eerder (2001 census) dit er nog bijna 61% waren. Tien jaar eerder in (1996 census) waren er nog 64%. Vijftien jaar eerder waren er nog 70% (1991 census) christenen, volgens de Statistics New Zealand.

De Anglicaanse Kerk van Nieuw-Zeeland en de roomskatholieke Kerk zijn de voornaamste denominaties. Beiden mogen circa 13% van de bevolking tot hun aanhang rekenen. Het aantal anglicanen is in vijf jaar gedaald van 585.000 naar 555.000 terwijl het aantal katholieken is toegenomen van 486.000 naar 508.000. Het deel van de bevolking dat aangeeft geen religie te hebben is in dezelfde tijd sterk toegenomen van 29,6% (2001 census) naar 34,7% (2006 census): een toename van 1% per jaar.

Sport en cultuur in Nieuw-Zeeland

De Nieuw-Zeelandse cultuur is een samensmelting van Maori en Europese cultuur. Dit komt onder andere duidelijk tot uiting bij rugbywedstrijden, waarbij de spelers vooraf een Haka uitvoeren. De populairste sport is rugby en als het nationale team - de All Blacks - speelt, zit menig Nieuw-Zeelander aan de buis gekluisterd. Andere populaire sporten zijn cricket en golf. Ook activiteiten zoals bungeejumpen en zorbing hebben hun (commerciële) oorsprong in Nieuw-Zeeland. Ook wordt het voetbal steeds populairder in Nieuw-Zeeland, het land plaatste zich voor de wereldkampioenschappen voetbal van 2010 in Zuid-Afrika, waar het 1-1 gelijk speelde tegen Slowakije en 1-1 tegen Italië, de toenmalige wereldkampioen.

Flora en fauna van Nieuw-Zeeland

De Department of Conservation (DOC) is de Nieuw- Zeelandse overheidsorganisatie die zich bezighoudt met natuurbescherming en behoud van natuurlijk erfgoed. Het New Zealand Plant Conservation Network (NCPZN) is een niet-gouvernementele organisatie die zich in Nieuw- Zeeland bezighoudt met de bescherming en het herstel van de oorspronkelijke flora en hun natuurlijke habitats.

Sinds Nieuw-Zeeland zich 80 miljoen jaar geleden van Gondwanaland afscheidde, heeft zich een volledig van de rest van de wereld geïsoleerde natuur ontwikkeld. Een deel van het oppervlak is bedekt met regenwoud dat tegenwoordig voor een groot deel tot nationale parken is verklaard. Er komen vele tientallen varensoorten voor. Tetrapathea tetrandra is een plant die van nature in Nieuw- Zeeland voorkomt. De pohutukawa (Metrosideros excelsa) is een plant, die ook van nature aanwezig is in Nieuw- Zeeland en veel als sierstruik wordt aangeplant. Clianthus puniceus is een plant die in het wild met uitsterven be-dreigd wordt, maar in België en Nederland bij tuincentra te koop is. In het verleden was een groot deel van het Noordereiland begroeid met kauri-bossen. Tegenwoordig zijn deze grotendeels verdwenen door houtkap. De kauri-boom kan tientallen meters hoog en duizenden jaren oud worden.

Er zijn maar twee van oorsprong inheemse zoogdieren, beiden vleermuizen, en weinig amfibieën en reptielen. Wel is onder deze reptielen de tuatara of brughagedis, die geen verdere levende nauwe verwanten heeft en dus binnen de reptielen een unieke plaats inneemt. Ook de vier soorten Nieuw-Zeelandse oerkikkers (Leiopelmatidae) worden wel beschouwd als levend fossiel. Omdat er zo weinig viervoeters zijn, werden en worden er in Nieuw-Zeeland veel ecologische rollen door vogels en grote insecten ingenomen. Zo waren tot in historische tijden de grote moa's belangrijke herbivoren; de aan hen verwante kiwi's zijn nog steeds actief, evenals de ook niet-vliegende takahe. Verder zijn er fossielen gevonden van grote roofvogels. Nieuw-Zeeland heeft drie inheemse papegaaien, de kaka, de kakapo en de kea. Aan de zuidkust van het Zuidereiland en op enkele zuidelijker gelegen eilanden komt de zeldzame geeloogpinguïn voor.

Bedreigingen

De natuur in Nieuw-Zeeland heeft ook te leiden onder een aantal bedreigingen. De komst van mens is hier veelal de oorzaak van. De invoer van uitheemse dieren zoals ratten, honden, katten en voskoesoe's heeft ervoor gezorgd dat veel unieke vogelsoorten nu met uitsterven bedreigd worden of, zoals de moa's en de huia, al zijn uitgestorven. Er zijn naar schatting zo'n 120 uitheemse dieren 328 uitheemse planten die als ongewenst worden gezien door de Nieuw-Zeelandse overheid.

Vooral de uit Australië ingevoerde voskoesoe's waarvan er anno 2005 zo'n 60 miljoen rondlopen richten enorme schade aan. Waar de voskoesoe in Australië natuurlijke vijanden heeft (en ironisch genoeg met uitsterven bedreigd wordt), kan deze soort zich in Nieuw-Zeeland ongehinderd voortplanten. De enige vijand is de auto; de platgereden voskoeskoe is dan ook een erg veel voorkomend verschijnsel op de Nieuw-Zeelandse wegen. Door middel van afschieten en vergiftigen van voskoeskoe's probeert de Nieuw-Zeelandse regering het aantal terug te dringen. Bij de diverse natuurgebieden zijn hierover informatieborden te vinden. Recreanten worden hierbij gevraagd om uit te kijken voor giftig lokaas.

In 2004 is Didymosphenia geminata aangetroffen in de Lower Waiau Rivier. Dit kiezelwier kwam voorheen enkel voor op het noordelijk halfrond. Het eencellige organisme wordt lokaal Didymo of 'rock snot' genoemd. Het overwoekert rotsbodems en kan zich eenvoudig verspreiden. Sinds 2004 heeft het zich dan ook verder verspreid over de Nieuw-Zeelandse binnenwater. Het overheidsbeleid met betrekking tot deze exoot richt zich op het voorkomen van verdere verspreiding door bij besmette wateren borden te plaatsen. Recreanten worden hierbij gevraagd om na recreatie geen water te vermengen met andere wateren. Men hanteert hiervoor het beleid van 'check, clean, dry'. Recreanten dienen hun spullen te controleren op water en zo nodig af te drogen. Als dit niet mogelijk is dienen deze spullen minimaal 48 uur te worden gedroogd.

Klimaat van Nieuw-Zeeland

De seizoenen zijn in Nieuw-Zeeland precies tegenovergesteld als in Nederland. Het is zomer van december tot en met februari en winter van juni tot en met augustus. Van het noorden naar het zuiden wordt het steeds kouder.

Ten noorden van Auckland is het subtropisch en de rest van het land kent een gematigd zeeklimaat met lange warme zomers en zachte winters met af en toe vorst.

In het voor- en najaar valt de meeste regen. In de Bay of Islands valt gemiddeld 1648 mm neerslag, in Auckland 1300 mm, in Wellington 1271 en in Christchurch 658 mm. De meeste neerslag valt in Milford Sound aan de zuidwestkust van het Zuideiland met ca. 7000 mm per jaar. De minste neerslag valt in Los Angeles met ca. 400 mm per jaar. Op de hoogste bergtoppen van het Mount Egmont nationaal park, het Tongariro nationaal park en in de Zuidelijke Alpen ligt eeuwige sneeuw. De zomers zijn in deze berggebieden fris en 's winters koud met sneeuw.

De gemiddelde dag- en nachttemperaturen in de zomer en in de winter bedragen in de Bay of Islands 25/15°C, in Auckland 23/14°C, in Wellington 20/11°C en in Christchurch 22/12°C. Het Zuideiland kent de grootste temperatuurverschillen met warm en droog weer in het noorden en oosten en in het westen en zuiden kouder en natter weer.

Nieuw-Zeeland ligt in een gordel van westenwinden, die hier dominant zijn. De luchtstroom wordt langs de gehele westkust tot opstijging gedwongen, wat met veel neerslag gepaard gaat en de dalende luchtstroom brengt ten oosten van de bergketens veel minder neerslag. Daar is het landschap vrij droog en dor.

Cookstraat tussen het Noord- en het Zuideiland staat als zeer stormachtig bekend door een soort schoorsteeneffect.

Rondreis Nieuw-Zeeland boeken

Wilt u uw Rondreis naar Nieuw-Zeeland boeken? Onze reisspecialisten staan voor u klaar om uw wensen te bespreken en een offerte voor uw reis op maat samen te stellen. U kunt hiervoor telefonisch contact met ons opnemen of een offerteaanvraag sturen, wij nemen dan graag contact met u op.